Dokumada Kullanılan Nazar Motifleri

Nazar Boncuğu: Halılarda, kilimlerde genellikle göz şeklinde, mavi içine beyaz nokta

işlenerek ya da motifler arasında üçgen şeklinde görülür. Dokuyanın evini, mutluluğunu

engelleyen kötü nazardan ve kem gözden koruduğuna inanılan ve yere serilen bir çeşit

nazarlıktır. Bunlar genellikle 3’lü 5’li 7’li öğelerdir.

Bir diğer kullanım biçimleriyse halının ya da kilimin bir köşesine koruma amaçlı

yapılan küçücük göz şeklinde eklentilerdir bu eklenti bazen de motifin bilinçli olarak

yanlış yapılması olarak da görülür amaç fazla beğenilip, kusursuz bulunup nazar

değmesinden korumaktır. Fotoğraf: 70’de görülen kilim üzerinde bir noktaya yapılan

göz motifi nazarlık amaçlıdır, aynı şekilde fotoğraf: 71’de kenarda görülen şekilse bir

motif olmayıp sadece nazarlık amaçlı yapılan aslında kusurlu motif olmayan bir

şekildir.

Bazı insanların kötülüğe, zarara, şansızlığa ve hatta ölüme bile sebep olan güçlü

bakışları olduğuna inanılır. Göz motifleri, insan gözünün kem bakışlara karşı en iyi

koruyucu olduğu inancından dolayı ortaya çıkarılmıştır. Bu motif nazara karşı

kullanılan motiflerin başında gelir, hemen her halıda mutlaka bulunur.

Genellikle geometrik şekillerde işlenir. Dokumalardaki göz motifi yörelere göre

değişiklik gösterir. Göz; üçgen, kare, dörtgen, eş kenar dörtgen veya bir haçla dörde

bölünmüş olan eş kenar dörtgen, bazen sivri bir kaşın altına bazen de bir dörtgenin içine

işlenen bir nokta ile belirtilir