Pages

26 Mayıs 2009 Salı

Cam boncuk yapım teknikleri..



1- Ezme Yöntemi



Camı sıcakken ezerek biçimlendirmek, çok yaygın ve genel bir camcılık yo­ludur. Gerek kolay uygulanması, gerekse ezme yoluyla yapılan biçimlen­dirmenin kolaylıklarını taşıması nedeniyle, bu yöntemde, boncuğun kulla­nılabilmesi için gerekli olan "Delik", pek çok değişik yollarla sağlanmıştır. Ama bunlar arasında en yaygın olanı şudur.



Camın ezilmesi sırasında veya değişik aşamalarında, henüz sıcakken ve yu­muşakken, delik olması istenilen yerde, camın yapısı içine bırakılan ve son­ra çekilip çıkarılan çeşitli malzemelerle sağlanmıştır. Bu yöntemde camın ezilip biçimlendirilmesinde genellikle iki ana yol yaygın olarak kullanılmış­tır.



A- Bir sıcak cam parçasını kendi üzerinde katlayıp ezmek.


B- İki ayrı sıcak cam parçasını üst üste koyup ezerek birleştirmek. Bu yollardaki en önemli özellik, cam tekniği açısından herhangi bir zorlu­ğun bulunmamasıdır. Hatta tam tersine, oldukça kolay bir uygulama ola­rak kabul edilebilir. Ama böyle olmakla birlikte çok yaygın olarak da kulla­nılmamıştır. Burada da teknik bir sorunun varlığından söz edilebilir. Çünkü iki cam parçasının birbiri üzerinde .ezilerek birleştirilmesi sırasında, arada küçük de olsa, hava ve toz parçaları kalabilir. Eğer biçimlendirilen cam saydamsa bu kesinlikle önemli bir sakıncadır. Saydam değilse hiçbir sorun yoktur. Bu yöntemin önemli bir özelliği ise, camı ezmek için kullanılan araç yardımıyla, cam üzerine ilginç biçimler ve simgeler yapılabilir.








2. Sıcak camı delme yöntemi



Gerçekte ezerek cam biçimlendirmenin özel bir durumu olarak düşünebileceğimiz
bu tür uygulamada teknik yönden herhangibir önemli zorluk yoktur. Ama yine de
çok fazla yaygınlaşmamış bir yöntemdir.



1- Sıcak cam kesilir. 2- Uygun bir yere yerleştirilir. 3- Sivri bir araçla ezilerek deli-
nir. 4- Soğutulup (Belki de yeniden ısıtılıp) deliğin çapakları temizlenir, düzeltilir.








3.Cam Malzemesini Kalıp İçinde Eritip Biçimlendirme Yöntemi





Öğütülüp ya da küçük parçalara ayrılıp hazırlanmış olan camın ham malze­mesini, istenilen renk ve biçimde, uygun bir malzemeden yapılmış olan ka­lıp içine doldurup, yüksek ısıda eritip camlaştırmak da bir cam boncuk ya­pım yolu olarak kullanılmıştır. Böyle bir işlem sırasında, gerekli olan de­liği elde etmek için değişik özellikteki malzemeden yapılmış ince çubuklar bu kalıbın içindeki belirli yerlere önceden yerleştirilmiştir. Yüksek ısılardaki camlaşma sırasında bu parçalar ya yanıp yok olur, ya da soğuduktan sonra değişik yollarla çıkartılırlar.






4.Sıcak camı delme yöntemi




Sıcak ve akıcı durumdaki camı, uygun bir yere yerleştirilip, henüz yumuşakken siv­ri bir araçla ezerek delik açmak, camcılık tarihinin hemen her döneminde kullanıl­mıştır.





5.Döküm Yöntemi



Eritilmiş camın, uygun bir kalıp içine dökülerek biçimlendirilmesi de camcı­lık tekniğinin ilk günlerinden beri uygulanan10 bir yoldur. Bu yöntemle de ilginç sonuçlar" alınmıştır. Döküm yöntemi, zaman içinde çok gelişmiş ve boncuk dışında pek çok tür­de cam yapımı için kullanılmıştır. Bugünkü camcılık alanında bile uygula­ması vardır. Belirli bir el ustalığı gerektirmesi ve daha da önemlisi camın kendi yumuşak biçimini almasına yardım ettiği için özel bir önem taşır.






6. Sıcak Camı Şişirip Çekerek Boru Yapma Yöntemi



Sıcak ve akıcı durumdaki camı üfleyip içi boş bir küre yaptıktan sonra, bir ucundan tutup çekilince küre uzamayaya başlar. Çekmenin hızına bağlı ola­rak ince ya da kalın bir boru biçimi alarak soğur ve katılaşır. Soğutulduktan sonra istenilen boyda kesilir. Elde edilen şey, ortası delik bir boncuktur. Bu yöntemde, kullanılan cam küre tek renkteki camdan hazırlanmışsa, so­nuçtaki boncuk da o renk olur. Ama eğer çok değişik yollarla ve çok değişik renklerden oluşan bir küre hazırlanıp bundan boru çekilirse, elde edilen bon­cuklar da renk ve biçim açısında çok etkili sonuçlar verir. Ancak çekme yöntemi çok eski bir yol değildir. Günümüzde de bu amaçla kullanılmaktadır.






7. Sıcak camı şişirip "Çekerek" boru yapma




Bu yöntemde, çok değişik yollarla ve çok değişik renklerle hazırlanabilecek olan cam küre bir ucundan "Çekilirse", elde edilen boncuklar da renk açısından çok ilginç sonuçlara ve yorumlara ulaşır.

En erken cam yapım tarifi...Antik Metinlerden..



Camcılıkla ilgili bazı eski belgeler bugüne kadar gelebilmişlerdir. Ama ba­zen "Yazılmış" bazen de "Yapılmış" olan bu belgeler hep "Sonuçtaki ürün"-dür. Çünkü binlerce yıllık geçmişiyle cam boncuğun kendisi karşımızda sa­pasağlam durmaktadır. Bu cam boncuğun nasıl biçimlendirerek yapılmış ol­duğu da genellikle teknik yönden anlaşılabilir. Üstelik bu konuda belgeler yönünden şanslı da sayılabiliriz. Çünkü geçmişteki cam tekniği ile ilgili bir­çok belge vardır. Bunlar arasında ilginç olan örneklerden birisi, Bağdat ya­kınlarında meydana çıkarılmış olan İÖ. 1690-1696 "Gulkishar" dönemin­den kalmış olduğu anlaşılan bir çivi yazılı tablettir. Bu tablette yeşil "Sır"in yapılması şöyle anlatılmaktadır.
... Bir "mina", "zuku-camı"nı (Kum ve kül ile yapılan ilkel cam) 10 "shekel" kurşun, 15 "shekel" bakır, yarım "shekel" küherçile ve ya­rım "shekel" kireçle karıştır. Bunları birlikte potada erit, sonuç "kur­şunlu santu-camı" (Bir tür kırmızı cam) olur... ... Bir "mina", "zuku-camı"nı, 10 "shekel" kurşun, 14 "shekel" bakır, 2 "shekel" kireç, 1 "shekel" küherçile ile karıştır. Bunları potada erit ve sonuç "Akkadian santu-camı" olur... ... Seramiği "yeşillendirmek" (Sırlamak) için, içine sirke ve bakır doldur, üç gün sonra yüzeyinde bir birikinti olunca içindekini boşaltıp çamuru kurut; Eğer görünüşü mermer gibi olmuşsa, her şey iyidir. Şimdi, eşit ölçüde "Akadian" ve "kurşunlu santu-camı" al ve birbirine karıştır. Bu karışım birlikte eritildiği zaman, 1,5 "shekel", "zuku-camı", 6,5 "grain" küherçile, 6,5 "grain" bakır ve 6,5 "grain" kurşun'dan olu­şan karışım ile yeniden karıştır. Hepsini birlikte erit, bu karışımı bir gün beklet, sonra dışarı al ve soğut...




Tablet şöyle devam ediyor:
... Kaba bu sırı doldur, boşalt. Sonra onu pişir ve soğumaya bırak. Sonu­ca bak; eğer sır mermere benziyorsa herşey tamamdır. Onu yeniden fı­rına sok ve pişir... ... (Üst sır için) 1 "mina", 2 "shekel", zuku-camı'nı al, 15 (grain) bakır, 15 (grain) kurşun, 15 (grain) küherçile ile birlikte al. Kireç eklemeye ge­rek yok. Sonuçta oluşan sırı incele, sonra onu kap olarak kullanmak için deriden yapılmış taşıyıcı torbasına yerleştir... Bu tablet, "Tebet" ayının 24. günü, "Gülkishari"nin kral olduğu yılın tari­hini taşımaktadır.
Bu şaşırtıcı tablet iki yönden ilgi çekicidir.



Bunlardan birincisi, tablet antik çağlardan kalmış olmakla birlikte bugün bile teknik yönden herkesin uygulayabileceği kadar ayrıntılı bir tanımlama yap­maktadır. Ama isimlendirilen ham malzemenin belirsiz görünmesine karşı­lık, bu karışım modern malzemelerle de adım adım izlenerek uygulandığın­da, tam ve uygun bir sonuç elde edilebilmektedir.


İkinci önemli noktaysa, tabletteki bilginin kesin ve teknolojik doğruluk ta­şıyan anlatımıdır. Yazar, izlenecek aşamaları sıralamakta, istenilen sonuca kesinlikle ulaşılacağını söylemekte ve bu arada, "Kutsal" hiçbir destekten ya da aracıdan söz etmemektedir.



Bunun yanında, Asur kralı Asurbanipal'in 1000 yıl sonraki hükümdarlığı za­manından kalmış olan tabletlerde de aynı cam karışımları bulunmuştur. Bunlarda da cam ustasının cesaretle açıkladığı bir dizi kolay uygulanan ve açık tanımlar vardır. Hatta kullanılan dil daha çok şöyledir: "Böyle yap; Sonuç şöyle olacaktır".