İlk Cam Boncukların Arkeolojik Açıdan Buluntu Yerleri..

Sümer yerleşimlerinde ele geçen cam boncuklar, tarih içindeki camın en eski örneklerini oluşturmaktadır. İ.Ö. 28. Yüzyıla tarihlenen Mezopotamya-Eshnunna’da yapılan kazılarda mavi cam boncuklar ortaya çıkartılmıştır. Aynı şekilde, Ur’un İ.Ö. 23 yy.’a tarihlenen katmanlarında da opak mavi renk cam blokları gelmektedir. Boncukların dışında camdan silindir mühür, küçük objeler yapıldığı ve kakma olarak kullanıldığı bilinmektedir.
Mezopotamya’ da Ö. 3000.’de Bronz Çağı yaşanmakta iken, insanoğlunun ilk kez “cam” ürettiğini arkeolojik veriler ortaya koymuştur. Güney Mezopotamya’daki Tell Asmar kazılarında ele geçen silindir biçimli ve açık mavi renkteki cam çubuk, İ.Ö. 23. yüzyıl dolaylarına tarihlenmektedir. Camdan yapılmış en erken nesnelerin bir diğeri de Eridu kazılarında bulunan ve en geç İ.Ö. 21. yüzyıl tarihlenen işlenmemiş durumdaki cam kütledir. Bu en erken tarihli cam buluntuların yanı sıra İ.Ö. 3000 tabakalarına ait olmak üzere, Amik ovasındaki Tell Cudeyde, Nuzi (Yorgan Tepe) gibi merkezlerde cam boncuklara da rastlanmıştır. Camın “madde” olarak üretilmesi sonrasında, uzun süre boncuk ve benzeri küçük nesnelerin yapımında kullanıldığı anlaşılmaktadır. Camın vazo ve çeşitli formlardaki kapların yapımında bir materyal olarak kullanılması ise hayli vakit almıştır. Arkeolojik kazılarda ele geçen cam vazolar, İ.Ö. 2000’ in ortalarından itibaren yani camın madde olarak keşfinden yaklaşık 1000 yıl sonraya tarihlenmektedir. Cam vazo üretiminde uygulanan en erken yöntem olan “iç kalıp tekniği” kullanılarak yapılan; bilinen en eski tarihli cam vazo parçası Tell Açana kazılarında bulunmuştur. VI. Tabakada ele geçen bu buluntu için İ.Ö. 16 yüzyıl sonraları terminus post quem olarak verilmektedir.